La Vang trong thời kỳ các chúa Nguyễn vào Nam khai khẩn, nằm trong khu vực gọi là Dinh Cát (nghĩa là dinh xây trên cát) chỉ cách thành Dinh Cát 10 cây số về hướng Nam. La Vang lúc bấy giờ chỉ là một thôn xóm hẻo lánh nằm mất hút trong rừng già Trường Sơn, cây cối chằng chịt, núi đồi hoang vu, rừng thiêng nước độc đầy cọp beo và thú dữ.
La Vang từ thế kỷ XVII đã là đất khẩn hoang của làng Cổ Vưu nay thuộc giáo xứ Trí Bưu nằm ở thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị. Ngày thường La Vang chỉ là nơi người ta “đi rú” (trồng khoai, cấy lúa, trỉa bắp, chặt cây, đốn gỗ, bẫy thú…), riêng trong giai đoạn bách hại thì La Vang trở thành nơi ẩn náu an toàn cho những người công giáo trung kiên. Giáo dân Dinh Cát nói chung, Cổ Vưu nói riêng theo thói quen bao đời nay, hễ có bắt đạo là trốn vào rừng núi La Vang hẻo lánh với hy vọng quan quân sẽ không tìm đến nơi rừng thiêng nước độc này. Ở La Vang nơi hang cùng sơn cốc, giáo dân phải chịu biết bao điều cơ cực: đói khát, rét lạnh, thú dữ, bệnh tật… Tuy nhiên mọi người đều vững lòng cậy trông, đêm ngày thường họp nhau cầu nguyện, than khóc, kêu xin Đức Mẹ cứu giúp.
Năm 1798, triều đình Tây Sơn Cảnh Thịnh bị lung lay trước sức tấn công vũ bão từ miền Nam ra tận đèo Hải Vân của Nguyễn Ánh. Trong cơn hoảng loạn, để báo thù Đức cha Bá Đa Lộc người đã giúp Chúa Nguyễn, đồng thời khủng bố giáo dân mà triều đình luôn cho là kẻ nội ứng, vua Cảnh Thịnh đã ra chỉ dụ cấm đạo.
Cuộc bắt đạo diễn ra chớp nhoáng, dã man và tàn ác khiến giáo dân trở tay không kịp, nhất là trong địa bàn hai tĩnh Thừa Thiên và Quảng Trị. Tại họ đạo Cổ Vưu nói riêng, vùng Dinh Cát nói chung có hàng trăm người bị giết, hàng ngàn người bị xô vào ngục thất, hàng ngàn người khác bỏ nhà bỏ cửa ra đi tìm nơi lánh nạn. Một số ít trong họ đã đến được La Vang, ẩn trú trong các chòi tranh, gốc cây, lùm bụi. Ngày khổ cực, đói cơm rách áo, tối hãi hùng vượn hú cọp kêu… Lại bấy giờ đang lúc ôn dịch hoành hành, thuốc men không có, người chết như rạ. Giáo hữu chỉ biết nhìn nhau thương khóc. Thật muôn ngàn cơ cực, trăm bề đắng cay!
Nhưng dù nguy khốn cách mấy thì giáo hữu vẫn một lòng trông cậy vào Chúa và Đức Mẹ. Vì thế không ai bảo ai, họ tự động ngồi gần nhau, dưới đám cỏ gần gốc cây đa, tay mân mê tràng chuỗi cùng những lời kinh đồng thanh vang lên. Trong màn đêm rùng rợn ấy, gió buốt giật từng cơn, đêm này đến khác, lời kinh như lời kêu khóc bi ai não ruột thấu tận trời xanh như muốn kéo Mẹ từ trời cao xuống cõi trần gian.
Thế rồi một hôm, theo lời truyền tụng, trong khi giáo hữu đang đọc kinh cầu nguyện thì Đức Mẹ hiện ra rực rỡ tươi đẹp vô ngần. Người mặc áo choàng rộng, tay ẵm Chúa Hài Đồng, có hai thiên thần hầu cận. Đức Mẹ hiện xuống đứng trên đám cỏ gần gốc cây đa, nơi giáo hữu đang cầu nguyện. Đức Mẹ tỏ vẻ nhân từ và âu yếm, an ủi các giáo hữu vui lòng chịu khổ, dạy hái lá quanh đó nấu uống sẽ lành các chứng bệnh. Đức Mẹ còn phán hứa rằng:
“Các con hãy tin tưởng hãy cam lòng chịu khổ, Mẹ đã nhận lời các con kêu xin. Từ nay về sau hễ ai chạy đến cầu khẩn cùng Mẹ ở chốn này Mẹ sẽ nhận lời ban ơn theo ý nguyện.”
Nếu không có đợt bùng phát dịch bệnh tràn lan khắp nơi trên quê hương đất Việt như hiện nay thì chắc rằng những ngày này người người khắp nơi, công giáo cũng như lương từ muôn phương đến La Vang hành hương nhân ngày lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời. Đại Hội Hành Hương Đức Mẹ La Vang đã trở thành dịp hội ngộ của các cộng đoàn dân Chúa và là cơ hội biểu dương hùng hồn đức tin của người công giáo Việt Nam.
Lại là năm thứ hai liên tục ( năm 2020-2021), chúng con không được trực tiếp đến với Mẹ La Vang nhưng con tin rằng quan thánh lễ trực tuyến vào lúc 8g sáng Chúa Nhật 15/8/2021 cộng đoàn dân Chúa khắp nơi tham dự với lòng sốt sắng để dâng lên Mẹ La Vang, xin Mẹ luôn bảo trợ gìn giữ đoàn con cái khắp nơi trên quê hương thân yêu Việt Nam đang chịu rất nhiều đau khổ do đại dịch Covid gây ra. Một lần nữa chúng con lại tha thiết cầu xin: “ Đức Mẹ Phù Hộ Các Giáo Hữu”
Andre Phong tổng hợp.
Link tiếp sóng Thánh Lễ tại La Vang ngày 15/8/2021: https://youtu.be/EvyUFu6oRco
Truyền thông Chính Tòa Đà Nẵng