“Giáo hội từ lâu đã luôn quan tâm đến phụng vụ Thánh nhạc, giữ gìn Thánh nhạc sao cho có tính Thánh thiện (sanctitas), tinh ròng, không lây nhiễm những yếu tố trần tục, có khả năng nâng tâm hồn tín hữu lên cùng Chúa. Có tính nghệ thuật (bonitas formae), có tâm tình để tôn vinh Thiên Chúa và thánh hóa các tín hữu. Có tính thông đạt, lời ca chuyên chở Lời Chúa được thông đạt tốt nhất, nghe rõ, được hiễu rành mạch được cảm nhận cách thấm thía.” (tài liệu tìm hiểu việc đàn hát trong phụng vụ).

Ngoài ra, Công đồng Vaticanô II còn nhấn mạnh đến sự tham gia tích cực của cộng đoàn Dân Chúa bằng việc ca hát. Hơn nữa, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã chọn Chủ đề mục vụ cho năm 2024 là Thúc đẩy sự tham gia đời sống Giáo hội.

Chính vì thế, vào ngày 07 và 08.8.2024, tại Trung tâm mục vụ giáo phận Đà Nẵng, Cha Giuse Lê Thiện Thuật- Trưởng Ban Thánh nhạc và Ban mục vụ Thánh nhạc giáo phận đã tổ chức HỘI THẢO THÁNH NHẠC GIÁO PHẬN ĐÀ NẴNG LẦN I. Với chủ đề: “Người Ca Viên Tham Gia Vào Đời Sống Giáo Hội”. Có 151 tham dự viên là Ca trưởng, ca phó và lớp kế thừa đang trong tiến trình sẽ là Ca trưởng, ca phó trong tương lại của 37 giáo xứ đến tham dự. Trong số đó có 22 nữ tu các Hội Dòng đang phục vụ các ca đoàn trong những giáo xứ và cộng đoàn Dòng tu tại giáo phận Đà Nẵng.

Cha Bonaventura Mai Thái- Đại diện Giám quản Tông tòa, đã đến chào mừng khai mạc Hội thảo và cám ơn Cha Giuse Nguyễn Xuân Thảo – Nhạc sĩ Xuân Thảo, khi nhận lời mời đến hướng dẫn giảng dạy phụng vụ Thánh nhạc cho giáo phận Đà Nẵng.

Linh mục Nhạc sĩ Xuân Thảo đến giảng dạy tham dự viên về Phụng vụ Thánh nhạc; mối quan tâm của Giáo hội đến Thánh nhạc; sự tích cực của cộng đoàn Dân Chúa bằng việc đàn hát; sự cần thiết phải có ca đoàn; việc hội nhập văn hóa; việc huấn luyện âm nhạc trong phụng vụ ..v.v..

Cha giảng huấn còn trích Huấn thị Thánh nhạc năm 1967, số 4: “Ca hát là thành phần thiết yếu, là thành phần trọn vẹn của phụng vụ, nên ca hát cũng có chung một mục đích như phụng vụ là: Làm vinh danh Chúa và thánh hóa các tín hữu”. Cha giảng huấn đã dùng nhiều ví dụ minh họa, đoạn hát mẫu, “giai điệu đẹp” … để tham dự viên dễ nắm bắt học hỏi, vì âm nhạc có sức lan tỏa cảm hóa lòng người.

Tham dự viên còn được học biết thêm Huấn thị về Thánh nhạc năm 1967 số 29, có đề ra ba mức độ tham gia bằng ca hát, trong những phần có thể hát trong Thánh lễ, những ưu tiên chọn lựa, những nguyên tắc chung, việc hát đối ca, đáp ca, hát Thánh vịnh, các bài hát giàu chất thơ ca … Cha cũng nhắc nhở người đánh đàn: “nâng đỡ tiếng hát cho cộng đoàn, đệm đàn nhẹ nhàng thanh thoát, không cài đặt các tiết điệu như nhạc ngoài đời, tránh phô diễn lấn át tiếng hát”. Người Ca trưởng phụng vụ cũng được học biết thêm vai trò trách nhiệm của mình, từ khâu huấn luyện ca viên, chọn bài hát, tập hát, điều khiển..

Các tham dự viên có những giờ chia nhóm để thảo luận những kiến thức vừa được học hỏi, đồng thời nêu những thắc mắc đến với Cha giảng huấn để được giải đáp.

Xen kẻ trong các bài giảng, Cha giảng huấn đã giải đáp các thắc mắc của tham dự viên về những qui chế, huấn thị liên quan đến phụng vụ Thánh nhac, mà tham dự viên băn khoăn chưa hiểu. Cha hướng dẫn việc chọn bài hát từ các nguồn có uy tín, đã được chuẩn thuận, có thể dùng trong phụng vụ. Việc cẩn trọng và khôn ngoan của Ca trưởng trong lúc chọn bài hát đã được đăng trên các trang mạng, tải xuống để dùng trong phụng vụ tại giáo xứ của mình. Có rất nhiều bài hát mới chưa được chuẩn thuận (Imprimatur), ca từ phải trích từ Kinh Thánh, riêng đáp ca, phải hát đúng Thánh vịnh của ngày lễ, theo bản dịch được Hội đồng Giám mục Việt Nam chuẩn thuận, và không được hát những bài hát thay thế, hoặc bài cảm hứng Thánh vịnh.

Ngày thứ 2 của hội thảo, Cha giảng huấn đã hướng dẫn, giải đáp tham dự viên những nét đánh nhịp cơ bản của những nhịp thông thường, kỷ thuật lấy hơi, khởi tấu, trình tấu, ngôn ngữ bàn tay, diễn âm, sắc thái, đánh nhịp theo tinh thần bình ca, theo bản văn, làm cho bản văn được nổi lên … việc điều hành Ca đoàn, điều khiển ca đoàn, và những kinh nghiệm cần có của Người ca trưởng. Một kho tàng kinh nghiệm của Cha giáo đã truyền lửa lại cho tham dự viên …

Tham dự viên cũng có những đề nghị, ước ao Ban Thánh Nhạc Giáo phận, có những kế hoạch mở những lớp đào tạo Ca trưởng, đào tạo lớp kế thừa thường xuyên, nhằm đáp ứng nhu cầu phung vụ Thánh nhạc cho các Giáo xứ.

Tôma Trương Văn Ân

Được biết: Linh mục nhạc sĩ Xuân Thảo đã tốt nghiệp tại Hoa Kỳ văn bằng Cao học Sáng tác Âm nhạc (Master of Music Composition) và Tiến sĩ TTV Âm nhạc (Doctor of Ministry/Music Ministry). Cha là Giáo sư Thánh nhạc tại Học viện Phanxicô Thủ Đức và một số Chủng viện.